ทำไม ถังดับเพลิง CO2 ถึงไม่มีเกจ์วัดแรงดัน pressure guage

หลายท่านคงสงเหตุเครื่องดับเพลิงเกือบทุกประเภทจะมีเข็มวัดแรงดันที่ถังติดอยู่ เพื่อตรวจสอบว่าถังดับเพลิงพร้อมใช้งานหรือไม่
แต่เป็นข้อยกเว้นกับถังดับเพลิงชนิด CO2 ซึ่งตัวถังจะไม่มีเกจ์วัดแรงดันครับ

ขออธิบายเรื่องเนื่องจากมีหลายท่านรับข้อมูลที่ไม่ถูกต้องกับเรื่องนี้อยู่ครับ

ก่อนอื่นต้องเข้าใจคุณสมบัติของ CO2 ก่อนครับ เมื่ออัดก๊าซCO2ลงในภาชนะ หรือเป็นการเพิ่มแรงดันของก๊าซ ที่แรงดันและอุณหภูมิจุดหนึ่ง CO2 จะเปลี่ยนสถานะครับ สามารถดูได้จากกราฟด้านล่าง
-CO2(s) คือสถานะของแข็ง
-CO2(l) คือสถานะของเหลว
-CO2(g) คือสถานะของก๊าซ

รูปภาพแสดง สถานะของCO2 เปรียบเทียบในอุณหภูมิและแรงดัน
(ขอขอบคุณภาพจาก chem.libretexts.org )

อธิบายง่ายๆแบบนี้ครับ 
สมมุติอุณหภูมิที่ 21 องศาเซลเซียส ถ้าเราอัดCO2เข้าไปในถังจนถึง 850 psi แรงดันจะเริ่มคงที่ที่ 850psiไม่เพิ่มขึ้น และก๊าซที่อัดเพิ่มเข้าไปหลังจาก850psiจะควบแน่นเป็นของเหลวแทน สิ่งที่เปลี่ยนแปลงคือน้ำหนักที่บรรจุในถังจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆเนื่องจากก๊าซกลายเป็นของเหลว

ดังนั้นถ้าเราใส่เกจ์แรงดันในถังดับเพลิงCO2 บรรจุเต็มถังเข็มแรงดันชี้ที่ 850psi หรือฉีดใช้ไปแล้วจนเกือบหมดถัง(โดยที่ยังมีของเหลวอยู่) เข็มก็ยังชี้ที่ 850psi เหมือนเดิมครับ
เกจ์วัดแรงดันจึงไม่สามารถบอกน้ำหนักหรือปริมาณที่อยู่ในถังได้ ต้องใช้การชั่งน้ำหนักเท่านั้น

หมายเหตุ:
แรงดันก๊าซจะสูงขึ้นหรือต่ำลง อุณหภูมิมีผลโดยตรงครับ อ้างอิงจากกราฟคุณสมบัติของCO2 
อุณหภมูิที่ 21 องศาเซลเซียส แรงดันจะอยู่ที่ 850 psi
และอุณหภูมิอยู่ที่ 30 องศาเซลเซียส แรงดันจะสูงถึงประมาณ 1040 psi
**เครื่องดับเพลิง CO2 จึงไม่แนะนำให้ติดตั้งภายนอกอาคาร หรือที่โดนแสงแดดโดยตรง**

Q&A

Q: ในเมื่อถังดับเพลิงCO2ไม่มีเข็มแรงดันบอกสถานะพร้อมใช้ แล้วมีวิธีตรวจสอบถังดับเพลิงอย่างไร?
>>> สามารถตรวจสอบปริมาณสารบรรจุได้โดยการชั่งน้ำหนักถัง

Q: ถังดับเพลิง CO2 มีแรงดันเท่าไหร่
>>>> ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิครับ ถ้าเป็นอากาศบ้านเราก็จะอยู่ที่ประมาณ 850-1200 psiครับ

Q: บางที่อาจจะบอกว่าเป็นเพราะถังดับเพลิง CO2 เป็นก๊าซมีแรงดันสูง การจะติดเกจ์วัดแรงดันสูงนั้นราคาแพงซึ่งจะทำให้ถังมีต้นทุนที่สูง หรือเกจ์วัดอาจจะราคาสูงกว่าถัง จึงไม่ใช้กัน จริงหรือไม่
>>> ผิดครับ เพราะเกจ์วัดแรงดันไม่สามารถวัดปริมาณสารที่อยู่ในถังCO2ได้ครับ

Q: สามารถเพิ่มเกจ์แรงดันต่อกับถังดับเพลิงCO2ได้หรือไม่
>>> ไม่ได้และไม่มีประโยชน์ที่จะทำครับ

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง
"ถังดับเพลิงระเบิด เกิดขึ้นได้อย่างไร"


หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับถังดับเพลิง สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 02-750-0060
บริษัท สบามเบสท์ สตีล เวิร์คส์ จำกัด
ผู้ผลิตและจัดจำหน่ายถังดับเพลิง SATURN(แซทเทิน)

บทความโดย

ชวสิทธิ์ โชคชวนันท์

สงวนลิขสิทธิ์ทั้งบทความและรูปภาพประกอบ โดยผู้เขียน

ห้ามนำส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความหรือทั้งหมดไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต