ถังดับเพลิงระเบิด อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม.....

ก่อนอื่นขอแสดงความเสียใจต่อทุกความสูญเสียที่เกิดขึ้น ต่อเหตุการณ์ที่ไม่ควรเกิดขึ้นได้ครับ

ภาพโดย https://www.sanook.com/news/8902090/gallery/4713602/

กรณีที่ถังดับเพลิงจะระเบิดขึ้นได้นั้น เกิดขึ้นได้จากสาเหตุใดบ้าง

สาเหตุที่ถังดับเพลิงระเบิด สามารถเกิดขึ้นได้จาก 2 ปัจจัย

1. แรงดันที่บรรจุอยู่ในถัง มีมากเกินไป

2. สภาพตัวถังดับเพลิงชำรุด ไม่มีความแข็งแรงเท่าเดิม

พูดถึงในกรณีแรก แรงดันที่บรรจุอยู่ในถังดับเพลิงมีมากเกินไป จนตัวถังไม่สามารถรับแรงดันได้ จึงเกิดการฉีกขาดที่ตัวถังและระเบิดแรงดันออก แล้วเหตุการณ์แบบนี้สามารถเกิดขึ้นได้หรือไม่ ขอแยกเป็นชนิดของถังดับเพลิง เพื่อความเข้าใจความต่างของถังดับเพลิงแต่ละประเภท

ถังดับเพลิงประเภท เคมีแห้ง, สารสะอาด Clean Agent, สูตรน้ำ Water mist, โฟม Foam เมื่อถูกบรรจุเข้าไปในถังดับเพลิงแล้ว จะต้องบรรจุแรงดันเข้าไปเพื่อให้ถังดับเพลิงมีแรงดันใช้งานได้ ก๊าซที่บรรจุเข้าไปจะเป็นก๊าซไนโตรเจน ซึ่งไนโตรเจนเมื่อมีความต่างของอุณหภูมิเช่นอากาศร้อน ก๊าซจะมีอัตราการขยายตัวน้อยมาก ส่งผลให้แรงดันในถังจะอยู่คงที่แทบไม่เปลี่ยนแปลง ต่างจากก๊าซประเภทอื่นเช่น ออกซิเจน หรือคาร์บอนไดออกไซด์ เมื่อเจอกับอุณหภูมิที่สูงขึ้น ก๊าซจะขยายตัว ส่งผลให้แรงดันเพิ่มขึ้นตาม

แต่ถังดับเพลิงประเภท"เคมีแห้ง" ก็เคยเกิดเหตุการณ์ถังดับเพลิงระเบิดขึ้น แล้วเป็นที่สาเหตุอะไร?

ในส่วนนี้สามารถตัดปัจจัยว่าเกิดจากก๊าซที่อัดแรงดันได้เลย เนื่องจากโดยปกติแล้วจะใช้ไนโตรเจนในการอัด แต่จะมีอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้ถังดับเพลิงประเภทเคมีแห้งระเบิดได้ ซึ่งก็คือ ตัวเคมีนั่นเอง

เคมีแห้งดับเพลิงนั้น แบ่งหลักๆออกเป็น 2 ประเภท คือเคมี ABC (Monoammonium Phosphate) และ เคมี BC (Sodium Bicarbonate) เคมี 2 ประเภทนี้ มีความต่างทางเคมีคือ เคมีประเภท ABC จะมีความเป็นกรดอ่อนๆ ส่วนเคมี BC จะมีความเป็นด่างอ่อนๆ ซึ่งเคมี 2 ประเภทนี้ จะนำมาผสมกันไม่ได้เด็ดขาดเนื่องจากจะทำให้เกิดปฏิกิริยาเคมีและทำให้เกิดก๊าซขึ้น ส่งผลให้แรงดันจะค่อยๆเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ จนตัวถังไม่สามารถรับแรงดันได้และฉีกขาด

>>อ่านบทความผงเคมีแห้งดับเพลิงได้ที่นี่

ในส่วนถังดับเพลิงประเภท CO2 จะบรรจุเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ 100% เพราะฉะนั้นแล้วแรงดันในถังจะเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ เกิดจากปัจจัยภายนอกก็คืออุณหภูมิเท่านั้น

>>อ่านบทความเกี่ยวกับถังดับเพลิง CO2 ได้ที่นี่

การบรรจุสารดับเพลิงโดยผู้ผลิตที่ไม่มีมาตรฐาน หรือผู้ดำเนินการขาดความรู้ความเข้าใจคุณสมบัติของสารดับเพลิง หรือความต้องการลดต้นทุนต่างๆ จะทำให้เกิดปัญหาได้

แล้วกรณีเหตุการณ์ถังดับเพลิงประเภท CO2 คาร์บอนไดออกไซด์ระเบิดนั้น เกิดขึ้นได้อย่างไร

วิเคราะห์ได้ว่าสาเหตุเกิดมาจากทั้ง 2 ปัจจัยเลย ซึ่งก็คือ แรงดันในถังมีเพิ่มมากขึ้น และตัวถังเองเสื่อมสภาพและชำรุดอย่างมาก

โดยมาตรฐานทั่วไปแล้ว ถังดับเพลิงจะต้องสามารถรับแรงดันได้มากกว่าแรงดันสูงสุดได้มากกว่า 2 เท่าตัวเป็นอย่างน้อย ซึ่งต่อให้อุณหภูมิจะร้อนแค่ไหนหรือเกิดอุบัติเหตุทำตัวถังล้ม ตัวถังดับเพลิงต้องมีความแข็งแรงมากพอ และไม่ใกล้เคียงที่ตัวถังจะสามารถฉีกขาดได้เลย

โดยแรงดันปกติที่อยู่ในถังดับเพลิง CO2 จะอยู่ราวๆ 800 psi (55bar) ที่อุณหภูมิปกติ แต่อุณหภูมิสูงขึ้นจะทำให้แรงดันขึ้นสูงตามอาจมากกว่า 1200 psi ได้เลย การระเบิดของถังดับเพลิง CO2 ถือเป็นเรื่องอันตรายมาก เนื่องจากมีแรงดันสูงการระเบิดก็จะทำให้เกิดความเสียหายสูงตามมา (ถังดับเพลิงเคมีแห้งทั่วไป แรงดันบรรจุอยู่ที่ 195 psi แรงดันในถัง CO2 จะมากกว่าถึง 4 เท่าในสภาพแวดล้อมปกติ)

เหตุการณ์ถังดับเพลิง CO2 ระเบิดที่เกิดขึ้น การตั้งถังดับเพลิงตากแดดไว้เป็นเวลานาน จะทำให้มีอุณหภูมิสะสมเกิดในตัวถังมากขึ้น ส่งผลให้แรงดันที่อยู่ในถังนั้นมากขึ้นตาม ยิ่งร้อน แรงดันยิ่งสูง

ในส่วนตัวถัง อาจมีอายุการใช้งานมายาวนาน ตังถังขึ้นสนิมในเนื้อเหล็ก และการใช้งานอย่างโชกโชน ลากถู กระแทก ล้วนอาจส่งผลให้ถังดับเพลิงเกิดการชำรุด และมีความแข็งแรงลดลง

อีกประการหนึ่ง ถังดับเพลิง CO2 ทั่วไปแล้วควรมีระบบป้องกัน โดยมี"เซฟตี้วาล์ว"อยู่ (อยู่ใต้ด้ามจับ) ซึ่งเมื่อแรงดันเกินกำหนดแรงดันที่เกินนั้นจะถูกระบายออกมาทางเซฟตี้วาล์ว เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวถังเบรรจุแรงดันมากกว่าที่ควรจะเป็นเพื่อความปลอดภัย วาล์วที่ถังดับเพลิงระเบิดนั้นอาจเกิดด้วยว่าเซฟตี้วาล์วชำรุด หรือตัววา์ลวไม่ได้มีเซฟตี้วาล์วเลยก็เป็นได้

แล้วถังดับเพลิงปกติที่สภาพสมบูรณ์นั้น มีความแข็งแรงเพียงพอหรือไม่?

ถังดับเพลิงประเภท เคมีแห้ง, สารสะอาด Clean Agent
แรงดันใช้งาน 195 psi

แรงดันสูงสุดที่รับได้ 1,000 psi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ถังดับเพลิงประเภท CO2
แรงดันใช้งาน 800-1,200 psi

แรงดันสูงสุดที่รับได้ 4,000 psi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

**หมายเหตุ: ข้อมูลเฉพาะถังดับเพลิง SATURN และ MERCURY**

วิธีป้องกัน

คำแนะนำของเรา

ถังดับเพลิงทุกประเภทไม่ควรมีอายุการใช้งานเกิน 15 ปี และไม่ควรผ่านการบรรจุซ้ำเกิน 10 ครั้ง

ถังดับเพลิงที่ผลิตโดย บริษัท สยามเบสท์ สตีล เวิร์คส์ ไม่เคยเกิดการระเบิดขึ้น

มั่นใจได้เลยว่าสินค้าเรามีความแข็งแรงและมีคุณภาพสูงที่สุด เพราะคุณภาพและความปลอดภัยคือสิ่งที่เราใส่ใจมากที่สุด

-------------------------------

บทความโดย

บจ. สยามเบสท์ สตีล เวิร์คส์

สงวนลิขสิทธิ์ทั้งบทความและรูปภาพประกอบ โดยผู้เขียน

ห้ามนำส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความหรือทั้งหมดไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต